Ar-Ge harcamalarında geride kalan 10 yılda gözlenen artış ile 2023 yılında 377,54 milyar lira ile tepeye ulaşıldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran 2014 yılında 17,59 milyar lira olan Ar-Ge harcamaları, 2015’te 22,74 milyar liraya yükseldi. 2021’de Ar- Ge harcamaları 101,73 milyar lira düzeyine çıktı.
Harcamalar 2022’de 198,67 milyar lirayı gördü ve geçen yıl 377,54 milyar lirayla rekor düzeye ulaştı. Böylece Ar-Ge harcamaları 2014-2023 devrinde yaklaşık 21,5 katına çıkmış oldu. Gayrisafi yurt içi Ar- Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2014’te yüzde 1,01 iken 2023’te 26,54 trilyon liralık GSYH içindeki oranı yüzde 1,42 olarak gerçekleşti. 10 yıllık süreçte Ar-Ge harcamalarının finansmanın yarısından fazlası şirketler tarafından karşılanırken devletin finansmana katkısı yüzde 32 bandında oldu.
Personel sayısı 2023’te 290 bin 850 bireye ulaştı
Toplam Ar-Ge işçisi sayısı kelam konusu devirde 135 bin 406 kişi arttı. Tam vakit eşdeğeri (TZE) cinsinden işçi sayısı 2014’te 155 bin 444 kişi iken 2023’te 290 bin 850 bireye çıktı. Bayan Ar-Ge işçi sayısı, 99 bin 195 kişi ile toplam Ar-Ge işçi sayısının yüzde 34,1’ini oluşturdu, bu hisse 2014’te 34 bin 826 kişi ile yüzde 30,2 olarak gerçekleşmişti. Geçen yıl Ar-Ge işçisi tahsil durumu incelendiğinde çalışanların yüzde 38,3’ünün lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 31 ile doktora yahut muadili, yüzde 21,4 ile yüksek lisans, yüzde 4,9 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 4,4 ile lise ve altı kategorileri takip etti.
İmalat endüstrisinde teknoloji seviyesine nazaran Ar-Ge harcamalarına bakıldığında, dataların tutulmaya başladığı 2015 yılından 2017’ye kadarki periyotta orta-yüksek teknolojiye yapılan yatırımlarının başı çektiği görüldü. Sonraki periyotlarda yüksek teknoloji yatırımlarına yük verildi. Yüksek teknolojide Ar-Ge harcaması 2015 yılında 2 milyar 332 milyon lirayken, bu sayı 9 yılda 28 katına çıkarak 66 milyar 265 milyon liraya yükseldi.
Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji seviyelerine göre sınıflandırıldığında ise yüksek teknoloji faaliyetinde bulunanlar dikkati çekti. Yalnızca geçen yıl imalat endüstrisindeki 139,46 milyar liralık Ar-Ge harcamasının yüzde 47,5’ini yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan teşebbüslerin gerçekleştirdiği görüldü. İmalat endüstrisindeki toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 40’ı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, yüzde 8,5’i orta düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler ve yüzde 4’ü düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler tarafından yapıldı.
