Necmi ÇELİK

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Genel Müdürü Murat Baştor, alter­natif taşıma koridorlarına yönelik ta­lebin arttığını ve Türkiye üzerinden transit taşımaların çoğaldığını belir­terek, “Şimdiye kadar Türkiye toprak­larından hiç geçmeyen birtakım yeni ülke plakalı TIR’ları yollarımızda görüyo­ruz. Transit ticarette Türkiye önem­li bir güzergâh oldu.

Yollarda transit yük taşıyan farklı ülke plakalı araçla­rın sayısının daha da artacağını bekli­yoruz” dedi. Baştor, bilhassa Roman­ya, Litvanya, Özbekistan, Ukrayna gi­bi ülke taşıtlarının Türkiye üzerinden transit taşımalarının arttığını söz ederek, Almanya, İtalya, İspanya gi­bi olağanda bu yoldan transit taşıma yapmayan ülke taşıtlarının da transit taşımalara başladığını kaydetti.

Lojistik Hizmet Sağlayıcılar Der­neği (LojiDer) tarafından düzenlenen Lojistik Kongresi’nde DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Baştor, Türki­ye’nin temel siyasetinin ülkenin dış ticaret amaçları doğrultusunda, ka­rayolu nakliyatının kolaylaştırıl­ması, eşit rekabet koşullarında geçiş belgesiz/kotasız bir milletlerarası eş­ya nakliyatı nizamının sağlanma­sı olduğunu vurguladı. Baştor, “Tür­kiye bugün Avrupa, Asya ve Afrika’yı kapsayan geniş bir coğrafyada, 70’ten fazla ülkeye milletlerarası taşıma ger­çekleştiriyor. 60 ülke ile ikili karayolu nakliyeciliği mutabakatı imzalandı. 28 ülke ile hürleştirme (ikili/transit) sağlanmış durumda” diye konuştu.

Transit ticaretin doğu batı eksenin­de güzelce özgürleştiğini ve ticarette tek bir rotaya bağlı kalmanın riskli ol­duğunu söyleyen ve Orta Koridor’un ehemmiyetine değinen Baştor, “Kırgızis­tan ile transit ve ikili taşımaları ser­bestleştirdik. Özbekistan’dan transit geçiş kasım ayı prestijiyle fiyatsız ola­cak. Çin ile kapılar daha da açılacak. Orta Koridor üzerinden Orta Asya’ya ihraç yükü taşıyan taşıtlarımızın dö­nüşte Çin’den yük almaları, böylelikle ihracat maliyetlerinin düşürülmesi ve hizmet ihracatı yapılarak ülkemize döviz girdisi kazandırılmasını hedef­liyoruz” dedi.

Türkiye, elektronik tertibe geçişe öncülük ediyor

Baştor, elektronik geçiş belgesi­ne geçiş projesine Türkiye’nin öncü­lük ettiğini belirterek, şunları söyle­di: “Orta Koridoru dijitalleşme ile da­ha da güçlendiriyoruz. Özbekistan ile denemeler tamamlandı ve test süre­cinde canlı ortamda kullanıma baş­landı. 6 Temmuz 2024 tarihinde Şu­şa’da imzalanan Mutabakat Zaptı ile TDT bünyesindeki bütün ülkeler elektronik evraka geçme kararı al­mış durumda. Özbekistan’dan sonra Azerbaycan ve Türkmenistan ile en­tegrasyon tamamlandı. Öbür ülkeler ile çalışmalar devam ediyor. Kasım ayı içerisinde, Özbekistan elektronik evrakları firmaların genel kullanımı­na açılacak.”

Gürcistan ve Azerbaycan geçişle­ri konusuna da özel vurgu yapan Baş­tor, “Gürcistan ile tek-tip dokümanlarda kota kısıtlamasını kaldırdık ve talep üzerine istenilen sayıda doküman verile­ceğini karar altına aldık. 3. ülke bel­ge sayımızı 5 binden 15 bin 500’e yük­selttik. Azerbaycan ile ortamızda ikili geçiş evrakı kotasını 35 bin, 3. ülke doküman sayısı 2 bin 500 idi ve transit bel­ge teatisi de yoktu. Artık ikili geçiş dokümanı kotası 65 bin adete çıktı.

Tran­sit geçiş dokümanı kotası ise 35 bin+ 50 bin adet ek oldu ve 3. ülke geçiş bel­gelerinde de 15 bine ulaştık. Ayrıyeten ge­çiş fiyatlarında büyük indirim sağla­dık. Rusya ile de ikili geçiş evrakı ko­tası 9 bin, transit geçiş evrakı kotası 6 bin idi. İkili geçiş evrakı kotası 20 bin ve transit geçiş evrakı kotası 35 bine çıktı. Tek-tip geçiş dokümanında ise (iki­li/3. ülke): 6 bin+7 bin ek geldi” dedi.

Geçiş dokümanları fiyatı kaldırıldı

Geçiş evrakları ve fiyatları konusunda son gelişmeleri de aktaran Murat Baştor, şu bilgileri verdi:“Kırgızistan ile 1 Mayıs 2024 itibariyle ikili ve transit taşımaları özgürleştirdik. Kazakistan ile ikili geçiş evrakı kotası 8 bin, transit geçiş evrakı kotası 2 bin idi. Artık ikili geçiş dokümanı kotasını 10 bine, transit geçiş dokümanı kotasını da 15 bine yükselttik. Özbekistan geçiş fiyatları ikili taşımalarda 400 dolar ve transit taşımalarda 800 dolar idi, bu sayıları makul seviyelere çektik. Toplam kota 37 bin idi, geçiş evraklarından fiyatları kaldırdık, toplam kotayı 60 bine yükselttik.”