Başak Parıltı GÖKÇAM
11 Kasım’da başlayan COP29, farklı panel ve etkinliklerle 22 Kasım’a kadar devam edecek. Her yıl aşikâr hususlara odaklanılan COP toplantılarında bu yılın konusu ise iklim finansı. Yani iklim kriziyle gayrette gereken dönüşümde paranın nasıl bulunacağı, zengin ülkelerin iklim değişikliğinden en fazla etkilenen fakir ülkelere ne kadar yardımda bulunacağı üzerine tartışılıyor. Ancak sorun şu ki nitekim bu durum yalnızca tartışmakla kalınıyor. Çünkü şu güne kadar ortaya atılan net bir sonuç, taahhüt yok.
13-15 Kasım tarihleri ortasında Socar Türkiye’nin davetlisi olan basın mensubu kümesiyle Bakü’ye COP29’u takip etmeye gittik. Sürdürülebilirliğe gönül vermiş ve her gün bu alanda sayfa hazırlayan biri olarak birinci COP tecrübemi ‘hayal kırıklığı’ olarak tanımlıyorum maalesef. Şahit olduklarım, duyduklarım, şahit olduklarımı paylaşarak hem üstümdeki bu yükü atmak hem de üstü çizilmiş sürdürülebilirlik kavramının artık altının çizilmesi gerektiği inancımı kaleme almak istiyorum.
Aşırı tüketimle COP’landık
Bakü Olimpiyat Stadyumu’nun hem içinde hem de etrafında kurulan Blue Zone ve Green Zone isimli süreksiz alanlarda gerçekleştirilen COP29 etkinliklerinde öncelikle birinci dikkat çeken şeyin aslında bir yönlendirmenin var olmayışı, katılımcıların daima oradan oraya koşturmakla uğraşması diyebilirim. Neredeyse tüm dünyanın iştirak gösterdiği böylesine bir aktiflikte bu sorun bence hiç yaşanmamalıydı.
Bunun yanı sıra gezegenimizin bugün geldiği durumun ana nedeninin çok tüketim olduğunu daima söylüyoruz. Ancak gezegenin geleceğinin konuşulduğu COP29 üzere bir etkinlikteki o dijital ekranların emelini ne yazık ki ben anlayamadım. Harcanan gücün aktiflik bitene kadar gezegene verdiği zararın faturası ne olacak sanırım bunun da hesaplanması gerekiyor. Zira anlatılanlar ve yapılanlar maalesef çelişiyor.
Termos yolunda can verenler
Gelelim işin sembolik kısmına. COP29’da plastik şişe kullanımının önüne geçmek hedefiyle her iştirakçiye bir adet termos hakkı bulunuyor olsa da o termosu almak için dönmemiz gereken ‘sağ’ ne yazık ki hiç bitmedi. Bu termosun gerçekten maksadına uygun verilmesi ismine doğrudan giriş kartıyla birlikte teslim edilmesi gerekirdi. Zira zati termosu alırken yapmanız gereken şey yalnızca kartınızı okutmaktan ibaret. Lakin termosu alabilmeniz için o denli bir güzergâh çizmişler ki, kalabalık ortasında koşturmaktan öteki bir dermanınız olmuyor. Alışılmış kim bilir tahminen de kuraklığa dikkat çekmek, suyun önemini anlamanız için yapılmıştır bu uzun ve dönemeçli yol…
Katılımcılar ne kadar farkında?
Türkiye Pavilyonunda takip ettiğim panel sonunda denk geldiğim bir manzarayla sarsılışımı da eklemeden duramayacağım. Bilinçsiz atık çıkarmanın, çıkan çöpün ortalığa bırakılmasından çok çöp kutusuna atılmasının ne kadar kıymetli olduğunu yılın her günü konuşuruz. COP katılımcılarının farkındalık seviyesini düşündüğümüzde ortaya çıkan imaj ne yazık ki saksıların tabanına bırakılan kâğıt bardakların ötesine geçemedi.
Her şirket, her ülke kendi stratejisini anlattı, ne yapılması gerektiğini uzun uzadıya konuştu fakat COP28 başarısızlığı pek de gündeme gelmedi. Üstelik sürdürülebilirlikteki prestij kaybına bir de geceliği 125 bin TL olan ve en az 6 günlük rezervasyon kuralı istenilen otel odaları dahil oldu. COP29 gayesinden saptı. Ülke kazandı tahminen evet lakin dünya yeniden yarınlarından kaybetti. Umuyorum ki COP30’da hakikaten yapılması gerekenleri değil de kimin hangi rolü üstleneceğini dinleriz.
