Hamide HANGÜL

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TC­MB) Konut Fiyat En­deksi (KFE), Ekim 2024 so­nuçlarını açıkladı. Buna gö­re, aylık yüzde 2,1, yıllık yüzde 26,8 artış kaydedildi. Türki­ye’deki konutların kalite etki­sinden arındırılmış fiyat de­ğişimlerini izlemek gayesiyle hesaplanan KFE (2023=100) ekimde bir evvelki aya nazaran yüzde 2,1 artarak 151,1 oldu. KFE, ekimde yıllık yüzde 26,8 artarken, bu devirde gerçek olarak azalış yüzde 14,7 oldu. Üç büyük vilayet için KFE değişi­mine bakıldığında, ekimde bir evvelki aya nazaran İstanbul’da yüzde 1,1 olurken, Ankara’da yüzde 2,8 ve İzmir’de yüzde 4,5 artış görüldü.

Endeks de­ğerleri geçen yılın birebir ayı­na nazaran ise İstanbul’da yüzde 21,2, Ankara’da yüzde 32,5 ve İzmir’de yüzde 28,7 yüksel­di. Kelam konusu endeks, Erzu­rum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Ardahan, Kars, Iğdır’da yüzde 39,8’lik oranla en yüksek ar­tışı gösterirken, Bingöl, Ela­zığ, Malatya, Tunceli, Van, Bitlis, Hakkari ve Muş’ta yüz­de 39,1, Afyonkarahisar, Kü­tahya, Manisa, Uşak’ta yüzde 36,1, Edirne, Kırklareli, Tekir­dağ’da yüzde 22,7, Burdur, Is­parta’da yüzde 12,8 artış gös­terdiği belirlendi.

Öte yandan Emlakjet’in ekim raporuna nazaran, Türkiye genelinde konut piyasasında görece bir durağanlık yaşa­nırken, kimi bölgelerde dik­kat cazibeli fiyat değişiklikleri gözlemlendi. İstanbul’da satı­lık konut fiyatları yüzde 6 ora­nında artarken, kiralık konut fiyatlarında rastgele bir de­ğişiklik olmadığı gözlemlen­di.

Ankara’da yüzde 5, İzmir’de yüzde 4 oranında artış kayde­dilirken, Bursa ve Mersin üzere vilayetlerde fiyat değişimleri sonlu kaldığı belirlendi. Ayrıyeten, Ay­dın, Konya, Balıkesir ve Muğla vilayetlerinde yüzde 9 oranında ar­tış gözlemlenirken, Antalya’da kiralık konut fiyatlarında ise yüzde 3 oranında bir düşüş ya­şandı. Bu durum, piyasanın genel olarak sakin bir seyir iz­lediğini fakat birtakım vilayetlerde dik­kat cazip fiyat hareketlerinin yaşandığını ortaya koydu.

2025 birinci çeyreğe kadar sürer

TSKB Gayrimenkul Değer­leme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut satış fiya­tında gerçek düşüşün bir müddet da­ha devam edebileceğini söyle­di. Türkiye Cumhuriyet Mer­kez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksine işaret eden Maya, “Oradaki gerçek azalış bir müddet daha devam edecektir. Bu da konut fiyatı artış ora­nını yıllık bazda enflasyonun altına getiriyor. 2025 birinci çey­rek sonuna kadar fiyat artışı­nın reelde negatifte kalmasını bekliyorum. 2025 yılı birinci çey­rekte de konut fiyat artışı, enf­lasyonun altında kalmaya de­vam edecektir” değerlendir­mesinde bulundu.

Enflasyonla başa baş gider

Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, konut fiyatlarındaki artışın aylık enflasyonla başa baş gidebileceği değerlendirmesinde bulundu. Büyükduman, şöyle devam etti: “Uzun periyotlu iddiam, aylık bazda, aylık enflasyonun yarım ya da 1 puan altında konut fiyatlarının devam edeceği tarafında. Fakat enflasyonla başa baş ya da enflasyonu yarım puanı geçen artışlar da gözlemleyebiliriz.”

Son yıllarda konuta erişim zorluğundan ötürü kiracı piyasasının da büyüdüğüne işaret eden Ahmet Büyükduman, kelamlarını şöyle sürdürdü: ” “Kiracılıktan çıkabilmeniz için de konut almanız lazım. Diyelim ki bir konut fiyatı ortalama 3 milyon lira olsun. Sizin kenarda 1 milyon lira paranız olması lazım ki bankadan da 2 milyon lira kredi çekerek bir sahibi olabilin. Fakat konut fiyatları erişilebilir seviyede değil, taksit ödemeleri de yüksek. Evvelden kiracı havuzundan 100 bin kişi çıkabiliyorsa, artık tahminen 50 bin kişi çıkabilir. Bu da kiralama piyasasında sıkışıklık artıyor demektir. Zira beşerler sahiplik piyasasına geçemiyor, birikim yapmak zorlaşıyor demektir.”