İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ‘Sosyal Güvenlik Sisteminde Sürdürülebilirlik: Türkiye’nin Toplumsal Güvenlik Karnesi’ başlıklı bir rapor yayımladı.
Raporda, Türkiye’de derinleşen yoksulluğun en çok emekliler taradından hissedildiği, emeklilerin hayatlarını idame ettirmekte en çok zorlandıkları kentin İstanbul olduğu belirtildi.
‘İstanbul emekliler için yaşanmaz hale geldi’
“İstanbul’da yoksulluk hududunun üstünde bir hayat sürebilmek için ortalama 4,5 emekli maaşına ihtiyaç bulunmaktadır.” denilen raporda, megakentin emekliler için artık yaşanılmaz bir yer haline geldiği vurgulandı.
2020-2024 ortasında İstanbul’daki hayat maliyetinin yüzde 921 oranında arttığı, 4 kişilik bir ailenin minimum ömür maliyetinin 71 bin 431 TL’ye, yoksulluk hududunun ise 64 bin 595 TL’ye yükseldiği belirtilirken, bu durumun bilhassa dar gelirli, emekli ve işsiz bölümleri zorladığı tabir edildi.
Kayıt dışı istihdam, düşük fiyatlar, popülist müdahaleler ve şeffaklık yetersizliği üzere sıkıntıların bütçeyi olumsuz etkilediği ve toplumsal güvenlik sistemine kâfi kaynak aktarılmadığı belirtildi. Ayrıyeten, mali disiplinden uzak bütçe uygulamaları ve israfın toplumsal güvenlik sistemine ayrılabilecek kaynağı kısıtladığına dikkat çekildi.
Cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesi
Raporda, toplumsal güvenlik sistemlerinde değerli bir gösterge olan, çalışan sigortalılar ile emekli aylığı alanların sayısının oranını tabir eden aktüeryal istikrarın de cumhuriyet tarihindeki en düşük düzeyine gerildiği belirtildi. Avrupa ülkeleri ve Türkiye’deki aktüeryal istikrar bilgileri kıyaslandı.
SGK’ya bütçe transferinde son devirlerin en düşük seviyesi
Merkezi idare bütçesinden yapılan transfer meblağlarının son periyotlarda GSYH’ye oranla küçülme eğilimine girdiği, 2025 Yılı Bütçe Münasebetinde yer alan aşağıdaki dataların de hem GSYH’ya oran hem de merkezi idare bütçesine oran olarak SGK’ya yapılan bütçe transferinin son periyotta en düşük düzey olduğu belirtildi.
