Doğrudan 7 milyon çalışanı, dolaylı olarak ise toplumun tamamını ilgilendiren yeni taban fiyat sayısının belirlenmesi çalışmaları aralık ayı prestijiyle başlayacak.
İşçi, patron ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 bireyden oluşan Minimum Fiyat Tespit Kurulu’nda, emekçileri TÜRK-İŞ, patronları ise Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor.
Komisyonda personel bölümünü temsil eden beş kişilik TÜRK-İŞ heyetine, Genel Lider Yardımcısı Ramazan Ağar başkanlık edecek.
TÜRK-İŞ heyetinde geçen yıl olduğu üzere bu yıl da dört emekçi yer alacak. Aşçı Selma Sayın, kuaför Nihan Koçak, Karayolları’nda taşeron personel Durmuş Öztürk ve basın mensubu Sezer Özseven bu yıl komitede minimum ücretlilerin sorun ve taleplerini lisana getirecek.
Zamlı birinci maaş şubatta
TÜRK-İŞ Genel Lider Ergün Atalay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni taban fiyat sayısının 1 Ocak 2025 prestijiyle yürürlüğe gireceğini belirterek, taban fiyatlı çalışanların artırımlı birinci maaşlarını ise şubat ayında alacağına dikkat çekti.
IMF yetkililerinden kredi derecelendirme kuruluşlarına, ekonomistlerden siyasi partilere kadar farklı bölümlerin, aylar öncesinden taban fiyat sayısını konuşmaya başladığına dikkat çeken Atalay, taban fiyatın konuşulmasıyla eser ve hizmet fiyatlarına artırım yapılmaya başlandığını söyledi.
Taban fiyat olan minimum fiyatın, süreç içerisinde yaygın fiyat ve çalışanların büyük kısmının geçim fiyatına dönüştüğünü tabir eden Atalay, taban fiyat sayısının kıdem tazminatı, işsizlik ödeneği, Genel Sıhhat Sigortası primi de dahil 20’den fazla kalemi ilgilendirdiğini lisana getirdi.
‘Asgari fiyat en büyük TİS niteliğinde’
Asgari fiyatın Türkiye’deki en büyük Toplu İş Kontratı (TİS) niteliğinde olduğuna dikkat çeken Atalay, şöyle konuştu:
* Bundan ötürü taban fiyata yalnızca fiyat olarak bakmamak gerekiyor. 2025’teki taban fiyatın çalışanın ve ailesinin günün ekonomik ve toplumsal kaidelerine nazaran insanca yaşamasını mümkün kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak bir seviyede olması gerekiyor. Bu sayısı arkadaşlarımız ilerleyen günlerde tespit edecek. Bu sayı TÜRK-İŞ Liderler Konseyi’nin önüne gelecek ve akabinde kamuoyuyla paylaşılacak.
Atalay, “Bazı çevrelerin lisana getirdiği, ortadaki dolaşan sayıları kabul etmek mümkün değil. O sayılar toplumu memnun edecek sayılar değil” tabirini kullandı.
Komisyondaki emekçiler konuştu
Komisyon üyesi Durmuş Öztürk, Taban Fiyat Tespit Komitesi’nde geçen yıl da emekçileri temsil ettiğini belirterek, 11 yıldır taşeron personel olarak çalıştığını ve minimum fiyat aldığını söyledi.
Komisyonda hem taşeron emekçilerin hem de minimum ücretlilerin sesi olacağını tabir eden Öztürk, çalışanların ömür koşullarını güzelleştirecek bir sayı istediklerini lisana getirdi.
Kuaför Nihan Koçak da meskeninin kira olduğunu belirterek, “Eşimden beş yıl evvel ayrıldım. Çocuklarımla birlikte ömür uğraşı veriyorum, çok zorlanıyorum. Kurulda taban ücretlilerin lisanıyla çalışacağız” diye konuştu.
Basın mensubu Sezer Özseven ise üç yıldır gazetecilik yaptığını, minimum fiyat seviyesinde bir gelire sahip olduğunu söyledi.
Mevcut minimum fiyatla günün şartlarında geçinmenin mümkün olmadığını lisana getiren Özseven, “Asgari fiyatın beklenen enflasyon kadar artması, çalışanların kira ve besin masraflarının karşılanmasını mümkün kılmıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Aşçı Selma Sayın da “Geçim koşullarının güzelleşmesi için yeterli bir taban fiyat sayısı istiyoruz” sözünü kullandı.
2025 taban fiyata artırım senaryoları
Kamuyounda minimum fiyata ait çeşitli beklentiler dillendiriliyor.
Son olarak Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nın yıl sonu enflayon maksadı olan yüzde 44’e atıf yaparak “Asgari ücretlimizi enflayona edirmedik, ezdirmeyeceğiz” açıklaması yaptı.
Erdoğan’ın bu çıkışı maksat enflasyon dolaylarında, yani yüzde 21 civarı artırım beklentilerinin güncellenmesine yol açtı.
2024 yılını tek artırımla geçiren minimum fiyatlı için bahsedilen oranlar önemli mağduriyet yaratacaktı.
Ocak 2024’ten itibaren net 17 bin lira 2 kuruş olarak uygulanan taban fiyata amaç enflasyona uygun olarak yüzde 21 artırım yapılması halinde gelecek artırım 3 bin 500 lira civarı olacak. Minimum ücretlinin eline geçen sayı ise nominal olarak 20 bin 572 liraya yükselecek.
TÜRK-İŞ’in ekim ayına ait açıkladığı açlık sonu 20 bin 431. DİSK-AR’ın açlık hududu ise 20 bin 860 lira.
Bu sayılar düşünüldüğünde Ocak’ta minimum fiyata yapılacak artırımın yüzde 20-25 bandına kalması mümkün değil.
Hal bu türlü olunca yüzde 30 artırım yapılırsa minimum fiyat 22 bin 102 liraya, yüzde 35 artırım yapılırsa taban fiyat 22 bin 953 liraya, yüzde 40 artırım yapılırsa da minimum fiyat 23 bin 802 liraya yükselecek.
